Ý nghĩa các quân cờ tướng có thể bạn chưa biết!

Dù bạn chơi cờ nhiều năm nhưng thực sự bạn có biết ý nghĩa các quân cờ tướng là gì không? Hãy cùng Ziga tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

Cờ Tướng là một trong bốn thú vui tao nhã của người xưa được tồn tại và phát triển cho đến ngày hôm nay. Chơi cờ Tướng như một phương pháp để con người xóa bớt đi những căng thẳng và mệt mỏi từ cuộc sống.

Hơn nữa, qua mỗi nước đi cờ, người chơi tìm ra cho mình những bài học bổ ích và rèn luyện cho mình những kỹ năng nhất định.

Mục lục

Ý nghĩa từng quân trong cờ tướng

Ý nghĩa quân tướng

Ở Trung Hoa, vua là thiên tử (con trời), do vậy, nếu nhắc tới vua thì phải tôn kính, sùng bái. Bất cứ một hành động, một câu nói nào hớ hênh đối với vua đều bị ghép vào tội “khi quân” và bị xử trảm.

Có quân vua trên bàn cờ Saturanga là bình thường, nhưng sang tới Trung Hoa thì không thể được. Các quan lại trong triều đình không thể cam lòng nhìn đám dân quê cứ réo lên tên vua ầm chiếu, rượt đuổi, khi đã hãm được thành thì lại cầm một quân.

Có khi chỉ là một quân tốt quèn, đạp lên đầu vua đánh chát, rồi hét lên “giết!” một cách hả hê. Biết đâu lại chẳng có kẻ lợi dụng trò chơi này để bày tỏ sự bất phục của mình với vương triều.

Tướng là nhân vật quan trọng nhất bàn cờ

Các nhà cải cách đã cải tên từ “vua” thành “tướng” hay “soái” cho quân này, với lời giải thích: Tướng hay soái là chỉ huy cao nhất, quan trọng nhất; bên nào giết được tướng hay soái thì hiển nhiên thừa thắng trận, đâu cần tới lượt vua.

Tuy nhiên, đó chỉ là cách thay đổi tên, thay đổi bề ngoài, hình thức mà thôi, chứ quân cờ này thực chất vẫn là vua. Vì tướng thì phải xông pha trận mạc, không thể ru rú trong cung, có hai Tượng và Sỹ kè kè bên cạnh bảo vệ. Cách đổi tên chỉ là một mẹo vặt để giữ sỹ diện cho vua mà thôi.

Ý nghĩa quân xe

Trong bàn cờ, Xe được xem là một trong những quân thần trung thành của Tướng, người có một “võ công cao cường”, tài giỏi.

Quân Xe đi và ăn theo một đường thẳng đứng hoặc ngang giống hệt quân Xe trong cờ vua. Chúng bắt đầu nước đi từ phía góc của bàn cờ, Xe được coi là quân cờ mạnh nhất trong cờ Tướng. Với quân Xe, người chơi dễ dàng di chuyển chúng để đuổi quân đối phương, đưa các quân cờ khác dồn vào chân tường.

Quân xe giống như một tướng tiên phong dọn mọi thứ đối mặt

Nhìn cách đi quân của Xe, con người sẽ nhìn thấy một ý nghĩa và đạo lý thâm sâu. Xe là quân cờ tượng trưng cho thống soái, là đai nam nhi đầu đội trời chân đạp đất, tuyệt không bao giờ đánh từ phía sau kẻ địch, đã là quân tử thì phải luôn đánh trực diện – đây cũng là tính “anh hùng” của Xe.

Sự ăn quân của Xe rất tương đồng với thực tế cuộc sống “không đánh những người thất thế, yếu đuối”, cho nên trong cờ Tướng, những con cờ khác có thể ăn quân ra sao cũng được, ngoại trừ Xe không thể ăn phía sau.

Ý nghĩa của quân Xe áp dụng trong cuộc sống con người, tức là thái độ chính trực, ngay thẳng, không chơi xấu người khác.

Ý nghĩa quân mã trong cờ tướng

Là quân có sức tấn công rất mạnh trong Cờ Tướng, quân Mã với những những nước đi linh hoạt bất ngờ có khả năng thay đổi cục diện thế cờ.

Với sức mạnh như vậy sẽ làm cho việc tiêu diệt các quân trở nên quá nhanh, công mạnh hơn thủ, sẽ làm Tướng bị uy hiếp nặng nề nếu hai Mã đối phương sang được trận địa bên này.

Khác với quân Mã trong game Cờ Vua không bị luật cản bởi bàn cờ chật hẹp thì trong Cờ Tướng các quân Tốt sẽ móc xích với nhau làm cản trở rất lớn nên việc tung hoành của Mã so với bàn Cờ Tướng khó khăn hơn nhiều.

Từ khi có luật cản Mã, bàn cờ trở nên ôn hoà, nghệ thuật dùng quân để cản Mã cũng tinh vi hơn, khiến cho Mã dù mạnh hay song Mã cùng chiếu cũng không dễ gì bắt được Tướng đối phương nếu bất ngờ bị một quân khác cản chân.

Cũng giống như những quân cờ khác, quân Mã cũng có những đặc điểm và sức mạnh phụ thuộc vào “thế”. Ở vị trí tốt quân Mã có thể phát huy sức mạnh vượt trội nhưng khi rơi vào vị trí xấu sẽ bị hạn chế sức mạnh.

Trong Binh Pháp Trung Hoa, Quân Mã là đại diện cho lính kị binh, là sự mô phỏng hình tượng kị binh cầm giáo đâm xiên kẻ thù.

Ý nghĩa quân Pháo

Cờ tướng cổ đại không có quân Pháo. Các nhà nghiên cứu đều nhất trí là quân Pháo được bổ sung từ thời nhà Đường.

Đây là quân cờ ra đời muộn nhất trên bàn cờ tướng vì tới thời đó, pháo được sử dụng trong chiến tranh với hình thức là một loại máy dùng để bắn những viên đá to.

Bấy giờ, từ Pháo trong chữ Hán được viết với bộ “thạch”, nghĩa là đá. Cho đến đời nhà Tống, khi loại pháo mới mang thuốc nổ được phát minh thì quân Pháo đã được viết lại với bộ “hỏa”.

Kể từ khi xuất hiện Pháo, bàn cờ tướng trở nên cực kỳ sôi động, khói lửa mịt mù từ đầu tới cuối trận với biết bao nhiêu đòn Pháo vô cùng hiểm hóc.

Chính cặp Pháo này đã nâng cờ tướng lên một tầm cao hoàn toàn mới, khiến cho cờ tướng trở nên cực kỳ độc đáo, tách rời bỏ hoàn toàn bóng dáng của trò Saturanga.

Người châu Âu, châu Mỹ cũng có Pháo nhưng họ không nghĩ tới và không đưa được Pháo vào bàn cờ, muốn có được nó thì phải thay đổi hoàn toàn cấu trúc của bàn cờ.

Ý nghĩa quân tượng

Quân Tượng hay có 1 số nơi còn gọi là Tịnh/ Bồ

Quân Tượng đứng bên cạnh quân Sỹ và tương đương với Tượng trong cờ vua. Quân này đi theo đường chéo của hình vuông gồm 2 ô cờ. Chúng không được qua sông, chúng có nhiệm vụ ở lại bên này sông để bảo vệ vua. Chỉ có 7 điểm mà Tượng có thể di chuyển tới và đứng ở đó.

Ngày xưa khi chiến tranh, người ta sử dụng voi chiến để chống lại đối thủ, đặc biệt là các bộ lạc phương nam của Trung Quốc.

Quân tượng có sức phòng thủ tốt khi đi chung với nhau, chính vì vậy người ta thường nói tượng giao chân khá khỏe. Chỉ khi cắt đứt liên hệ của chúng bạn mới có thể tấn công được.

Ý nghĩa quân sĩ

Sĩ được xây dựng dựa trên hình tượng của những vị quân sư trung thành, như 2 cánh tay trái và phải của tướng, luôn ở cạnh hỗ trợ đưa ra quyết sách, chăm sóc và bảo vệ tận tụy cho chủ tướng. Mất đi sĩ là mất đi những sách lược, mất đi linh hồn của trận chiến, đe dọa an nguy của tướng.

Dù cũng như tướng là quân cờ có sức chiến đấu không cao nhưng sỹ đặc biệt nguy hiểm khi mất đi nhất là khi đối phương còn đủ 2 xe, các cụ vẫn thường nói khuyết sĩ kị xong xe là vì thế. Thậm chí nhiều người chơi sẵn sàng thí pháo để diệt sĩ. Về tàn cuộc sĩ thường được sử dụng làm ngòi cho pháo chiếu tướng.

Ý nghĩa quân tốt

Tốt trong cờ tướng tượng trưng cho lực lượng đông đảo nhất trên chiến trường cổ xưa là bộ binh cũng vì thế mà quân tốt là quân có số lượng đông đảo nhất trong cờ tướng (5 quân).

Đơn vị bộ binh nhỏ nhất khi đó là đội ngũ (1 đội năm người) người dẫn đầu gọi là ngũ trưởng, đây chính là lý do mà trong cờ tướng có 5 quân tốt.

Theo như tư tưởng quân sự nền tảng của mình, người Trung Quốc đã thay đổi cách sắp xếp quân trên bàn cờ so với trò chơi gốc saturanga của Ấn Độ.

Cụ thể với họ lính tráng là người phải ra nơi biên ải để trấn giữ biên cương nên 5 quân tốt được xắp xếp cách đều nhau sát với biên giới trên bàn cờ là con sông.

Cũng vì thế mà trận chiến trong cờ tướng được đẩy lên cao hơn so với cờ vua, bởi trong cờ vua thì các quân cờ được sắp xếp ở 2 hàng cuối cùng của bàn cờ.