30 năm phát triển đội tuyển cờ tướng TPHCM

Chỉ còn nửa tháng nữa là kết thúc năm cũ 2025 đón chào năm mới 2026. Đồng thời cũng đánh dấu một sự kiện lịch sử 30 năm hình thành và phát triển đội tuyển Cờ tướng Thành phố Hồ Chí Minh.

Có lẽ chỉ có một số ít người biết được đội tuyển cờ tướng thành phố được hình thành từ năm nào và lý do được hình thành từ đâu, từ sự kiện lịch sử nào? Những huấn luyện viên, vận động viên nào đầu tiên có tên từ thuở ban đầu thành lập …

Nền móng phát triển

Với chặng đường 800 năm phát triển, xây dựng nền móng Cờ tướng – môn thể thao trí tuệ của phương đông nói chung và hơn 100 năm phát triển của Cờ tướng Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng ngày càng rộng khắp và phát triển hoàn thiện để chúng ta thấy những thành tựu đóng góp rất đáng trân trọng của những thế hệ đi trước.

Từng có những người chơi cờ cự phách, tên tuổi lẫy lừng của nhiều miền đất nước quy tụ về, từ vùng đất mũi Cà Mau, Cần Thơ …. đến Bình Định, Khánh Hoà … thậm chí có những tay cờ miền Bắc di cư vào 1954 hay sau ngày thống nhất đất nước như Hứa Văn Hải – Kỳ vương Nam bộ thời tiền chiến, Phạm Thanh Mai, Phạm Tấn Hoà, Trần Đình Thuỷ … đến thiên tài Trần Quới và sau này là Mai Thanh Minh, Trịnh A Sáng, Ngô Lan Hương …. với những thành tích lẫy lừng. (trích đoạn trong quyển “Kể Chuyện Cờ Tướng” của Ô. Quách Anh Tú – Lê Thiên Vị – Phạm Tấn Hòa).

Với khuôn khổ bài viết này chỉ ghi ngắn gọn lại sự hình thành chính thức của đội tuyển thành phố Hồ Chí Minh vào năm 1995 và phát triển lực lượng đến tận bây giờ. Có thể nói chặng đường 30 năm (1995-2025) hình thành và phát triển của đội tuyển thành phố Hồ Chí Minh là một chặng đường không ngắn cũng không dài đánh dấu nhiều cột mốc vàng son của cờ tướng thành phố.

30 năm không ngừng vươn lên

1990-1994 : Cờ Tướng tập trung xây dựng lực lượng

Năm 1991, Hội cờ thành phố tổ chức Đại hội đại biểu và chuyển thành Liên đoàn Cờ thành phố Hồ Chí Minh. Trong suốt nhiệm kỳ này, Liên đoàn đã thực hiện nhiều chương trình hành động nhằm phát triển hơn nữa phong trào quần chúng và xây dựng lực lượng đội tuyển các cấp. Một trong những hoạt động nổi bật nhất của Liên đoàn là góp phần đưa phong trào cờ tướng phát triển nhanh trên bình diện quốc gia và từng bước hội nhập vào làng cờ tướng thế giới.

Phong trào cờ tướng bấy giờ như được tăng thêm sức mạnh và nhận được sự ủng hộ của đông đảo quần chúng, của các cấp, các ngành. Báo Thể thao thành phố mở chuyên mục đố vui có thưởng trên mỗi số phát hành; nhiều cơ quan tổ chức giải phong trào cho các cán bộ, công nhân viên; kỳ đài vẫn được duy trì ở các quận 10, 11, Bình Thạnh; các địa điểm sinh hoạt của quần chúng như Nhà văn hóa Thanh Niên, Cung văn hóa Lao động, Công viên Văn hóa Đầm Sen đã phối hợp với một số môn võ dân tộc tổ chức biểu diễn cờ người vào các dịp lễ, tết…

1995 Thành phố Hồ Chí Minh chính thức thành lập đội tuyển Cờ Tướng

Tháng 3/1995 theo đề xuất của ông Nguyễn Phước Hạnh (HLV trưởng môn Cờ TP.HCM) và ông Nguyễn Phước Trung (Trưởng bộ môn Cờ TP.HCM) đội tuyển năng khiếu TP.HCM chính thức được thành lập và tập luyện tại trường Nghiệp Vụ TDTT TP.HCM số 43 Điện Biên Phủ với con số khiêm tốn 04 vận động viên là Bùi Châu Ý Nhi, Phạm Minh Thành, Hoàng Hải Phượng, Trương Lê Hoàng và 01 huấn luyện viên là thầy Trần Tấn Mỹ.

Trong năm 1995 cũng diễn ra một sự kiện lớn diễn ra cứ 5 năm tổ chức một lần là giải Đại Hội TDTT toàn quốc lần thứ III, môn Cờ Tướng được tổ chức vào tháng 9/2015 tại thành phố Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh cử đội tuyển Cờ Tướng tham dự với 01 huấn luyện viên (Lê Thiên Vị), 05 VĐV nam (Mai Thanh Minh, Trịnh A Sáng, Trương A Minh, Diệp Khai Nguyên, Mong Nhi) và 05 VĐV nữ (Lê Thị Hương, Vũ Thị Thu, Ngô Lan Hương, Nguyễn Ngọc Dung, Nguyễn Hoàng Ngọc Thảo), trong đó đội hình chủ lực thi đấu đồng đội nam là Mai Thanh Minh, Trịnh A Sáng, Diệp Khai Nguyên và đồng đội nữ là Lê Thị Hương, Vũ Thị Thu.

1996 – 1999: Thăng hoa rực rỡ

Trong suốt thời gian này với đội hình đồng đều của nhóm ngũ hổ tướng : Mai Thanh Minh, Trềnh A Sáng, Trương A Minh, Diệp Khai Nguyên, Mong Nhi cùng với cánh chim đầu đàn bảng nữ Lê Thị Hương, đội tuyển thành phố đã làm mưa, làm gió trên kỳ đàn Việt Nam.

Sau chức vô địch đại hội TDTT 1995 của Mai Thanh Minh, Lê Thị Hương thì liên tiếp những năm sau tại Hà Nội (1996) với phong độ xuất sắc Trịnh A Sáng , Diệp Khai Nguyên đã chiếm vị trí nhất, nhì bảng nam và Lê Thị Hương tiếp tục bảo vệ ngôi vô địch nữ toàn quốc.

Năm 1997 giải vô địch toàn quốc được tổ chức ngay tại Thành phố Hồ Chí Minh (Quận 10) thì Trương A Minh đã đoạt chức quán quân nam và Lê Thị Hương quán quân nữ, riêng Mai Thanh Minh đồng điểm nhưng xếp hạng 2 do thua hệ số, hạng 3 là Trịnh A Sáng.

Năm 1998 tại Đà Nẵng, Mai Thanh Minh lại lên ngôi vô địch lần thứ 5 của đời mình cũng là ngôi vô địch lần cuối cùng của đời mình trong sự nghiệp thi đấu và người thay thế kế tục vị trí xứng đáng là Trịnh A Sáng người đồng đội của anh trong những năm sau đó.
Năm 1999 chính là năm toả sáng rực rỡ của một thành viên dự tuyển ở đấu trường thế giới : Quốc Tế Đại Sư – Mai Thanh Minh.

Cuối năm 1999, Mai Thanh Minh cùng với Đào Cao Khoa (Hà Nội) lên đường sang Hawai (Mỹ) tham dự giải Thế Giới tranh CÚP PHẬT THỪA lần thứ III (Phật Thừa Bôi). Anh đã xuất sắc đánh bại tay cờ hàng đầu của Tây Mã là Hà Vinh Diệu ở trận tranh hạng 3-4 đoạt lấy chiếc Cúp Đồng với 19.000USD giải thưởng.

2000-2025: Duy trì phong độ

có thể thấy rằng sự phát triển của môn cờ tướng đã thể hiện tính tất yếu của một thành phố đông dân, năng động và sáng tạo, một nét đặc trưng riêng của thành phố Hồ Chí Minh. Cờ Tướng là một trong những môn thể thao phù hợp với thể chất của người Việt Nam, đáp ứng nhu cầu tư duy, sáng tạo nên được đông đảo thanh thiếu niên hâm mộ, tham gia học tập và thi đấu, từ đó vươn lên giành được thành tích tốt và các vị trí cao của khu vực.

Để đạt được những thành quả trên phải kể đến sự cống hiến công sức của hàng ngàn cán bộ, huấn luyện viên và vận động viên, sự hỗ trợ của các vị mạnh thường quân, của những người hâm mộ đến với môn cờ vì một mục đích chung.

Bước đầu như vậy đã là thực hiện được một phần của công tác xã hội hóa, tuy nhiên phần lớn các hoạt động hiện nay vẫn còn mang tính nghiệp dư, kinh phí còn nhờ vào sự hỗ trợ của nhà nước, VĐV chưa thật sự coi cờ là một nghề có thể kiếm sống nghiêm túc do đó mục tiêu phát triển của môn cờ vẫn còn nhiều thách thức.

Để có thể tiên phong trong mọi lĩnh vực, góp phần vào việc phát triển và nâng cao vị thế của thể thao thành phố Hồ Chí Minh, làng cờ thành phố cần có nhiều nỗ lực hơn nữa trên bước đường sắp tới.

Lời kết

Từ thời điểm bước chân vào và bước ra khỏi ngôi nhà huyền thoại mang tên “Cờ tướng TP.HCM” rất TỰ HÀO … vì có được mấy ai trong tổng số hàng triệu người đang sống ờ Sài Gòn được vinh dự bước vào. Lãnh đạo luôn dành cho họ rất nhiều tình cảm. Họ nhận được rất nhiều những lời chúc tốt đẹp, chúc đội tuyển thi đấu thắng lợi đến từ lãnh đạo, đến những người thân yêu và những người hâm mộ họ trên khắp đất nước.