Cờ tư lệnh là trò chơi do ông Nguyễn Quý Hải sáng tạo. Đây là trò khá thú vị với những chiến thuật chiến tranh cơ bản sử dụng những thiết bj quân sự hiện đại gồm xe tăng máy bay…
Hay cùng Ziga khám phá trò chơi này thông qua bài viết dưới đây.
Bàn cờ tư lệnh
Bàn cờ hình chữ nhật, do 11 đường dọc và 12 đường ngang cắt nhau vuông góc tại 132 điểm hợp thành. Có một khoảng trống ước lệ, đó là sông.
Sông nằm ngang, chia bàn cờ thành hai phần đối xứng bằng nhau gọi là chiến tuyến. Trên sông (chiến tuyến) có hai đoạn nước nông, dưới có nền đá, được gọi là ngầm.
Bên trái bàn cờ (nhìn từ phía này), sẽ là bên phải (nhìn từ phía kia) có hai dãy ô vuông chạy dọc suốt hai chiến tuyến, được quy ước đó là biển (màu xanh đậm hơn sông), trên biển có lực lượng Hải quân tham chiến.
Quân cờ
Cả bàn cờ gồm 38 quân chia đều cho 2 bên (mỗi bên 19 quân) bao gồm 11 loại quân, có logo tượng trưng cho các quân binh chủng hiện đại, như bộ binh, xe tăng, máy bay, tàu chiến… đặc biệt có cả dân quân tóc dài.
Quân cờ của bên Xanh hoặc bên Đỏ, chỉ khác nhau về màu sắc, còn ký hiệu, cách đi và cách ăn quân đối phương của chúng hoàn toàn giống nhau.
Trong số 19 quân, có hai quân sở chỉ huy, chỉ đứng tại chỗ làm vật cản, không được đi và ăn quân đối phương.
quân cờ đi theo ô, cột dọc, hàng ngang.
Cờ tư lệnh đi theo trục tung, trục hoành. Trục tung (dọc) có đánh số các đoạn từ 0 đến 11. Trục hoành (ngang) đánh số từ 0 đến 10 như trong toán số học.
Luật chơi cờ tư lệnh
Cờ tư lệnh, tướng không chỉ bó chân trong hầm chỉ huy mà khi cần thiết cũng phải xông ra chiến trường để cùng quân sỹ chiến đấu giành chiến thắng.
Cờ này còn có hệ thống trận địa cao xạ có thể ăn cả quân mặt đất và ăn quân trên trời. Cờ tư lệnh có cả tàu chiến, là quân có ba chức năng trong một, bởi trên tàu chiến có ba loại hỏa khí: tên lửa hải đối hải, pháo hạm và cao xạ.
Quân cờ và cách di chuyển
Quân đi bộ:
Công binh, bộ binh, cao xạ, dân quân “tóc dài” được đi tiến, đi lùi, đi ngang và ăn thẳng, nghĩa là di chuyển tung hoành dọc ngang theo trục bàn cờ từng đoạn một. Có thể đứng tại chỗ ăn mục tiêu trên biển cách một đoạn. Đặc biệt, quân “tóc dài” ngoài quy định trên còn được đi và ăn chéo 45 độ từng đoạn một.
Xe tăng
Xe tăng đi và ăn thẳng dọc ngang theo trục từ một đến hai đoạn. Với mục tiêu trên biển, ăn theo quy định, nhưng được đứng tại chỗ, không phải thế chỗ.
Pháo binh
Pháo binh mặt đất, ngoài đi và ăn thẳng dọc ngang theo trục, còn được đi và ăn chéo 45 độ, từ một đến ba đoạn; được ăn vượt qua khối chắn (kiểu quân tượng trong Cờ tướngnhưng không bị kìm chân bên này chiến tuyến)… Pháo được phép đứng tại chỗ bắn và ăn quân đối phương trên biển trong khoảng từ một đến ba đoạn. Khi ăn quân trên bờ biển thì phải thế chỗ.
Tên lửa
Tên lửa phòng không được đi và ăn quân mặt đất, quân trên không theo vành đai hỏa lực có bán kính hai đoạn theo trục và một đoạn chéo 45 độ.
Máy bay
Máy bay đi và ăn thẳng, ăn chéo 45 độ quân đối phương, từ một đến bốn đoạn; được phép bay vượt khối chắn; được phép dừng lại thế chỗ ở nơi ăn quân đối phương hay trở lại ngay vị trí sân bay, để tránh bị đối phương tiêu diệt.
Máy bay ăn máy bay của đối phương thì buộc phải thế chỗ. Máy bay sơ ý bay qua vành đai hỏa lực cao xạ và tên lửa phòng không của đối phương lập tức bị cháy. Nếu mục tiêu của máy bay chủ đích diệt trận địa cao xạ và tên lửa phòng không của đối phương hoặc mục tiêu nào đó trong vành đai hỏa lực phòng không thì cả hai đều bị tiêu diệt, tức là một đổi một.
Tàu chiến
Tàu chiến, trên tàu có cao xạ, pháo binh và tên lửa hải đối hải. Cao xạ hoạt động theo nguyên tắc chung nêu trên. Khi tham chiến hợp đồng binh chủng, pháo trên tàu được đứng tại chỗ bắn và ăn các mục tiêu trên đất liền theo quy định như đối với pháo binh mặt đất.
Nếu pháo trên tàu ăn quân dọc bờ biển, không qua đất liền, thì phải thế chỗ. Tên lửa hải đối hải đi và ăn thẳng, ăn chéo từ một đến bốn đoạn mục tiêu trên biển và dọc bờ biển. Mục tiêu của tên lửa hải đối hải chỉ là tàu chiến và khi ăn phải thế chỗ. Tàu chiến có thể đi vào đoạn sông sâu phía ngoài đoạn có ngầm cạn.
Tướng quân
Tư lệnh được đi theo trục dọc ngang không hạn chế, miễn là không vướng khối chắn, nhưng khi ăn quân đối phương chỉ được ăn phạm vi một nấc. Tư lệnh không được đi chéo. Điều đặc biệt là chỉ Tư lệnh mới được vào sở chỉ huy.
Quy tắc chơi
Quy tắc hành quân thần tốc
Ba thứ quân: Quân tư lệnh, quân bộ binh và quân dân quân khi cần cơ động nhanh, đẩy mạnh cuộc tấn công, có thể cưỡi lên lưng quân xe tăng, quân công binh, quân không quân và quân tàu chiến. Lúc này tàu chiến trở thành tàu sân bay.
Khi bộ binh cơ động tới cưỡi lên lưng xe tăng, máy bay hoặc xe tăng tới đón bộ binh… phải mất một nước đi. Khi xe tăng, máy bay cơ động lên tàu chiến cũng mất một nước đi. Nhưng khi quân xe tăng, máy bay, tàu chiến đang cõng trên lưng mà đến lượt đi tiếp, thì các quân trên lưng được phép đi và ăn theo các hướng khác nhau, nghĩa là có thể chỉ một nước đi, tổ hợp quân đó có thể ăn vài ba quân của đối phương.
Cũng nói rõ thêm về quân tàu chiến: Trên tàu chiến có tên lửa hải đối hải và pháo hạm thì được phép cùng một lúc ăn hai quân đối phương, nếu quân đối phương trên biển và trên đất liền đều lọt vào tầm ngắm của nó.
Quy tắc đứng tại chỗ ăn quân
Pháo trên tàu chiến ăn quân trên bộ, được phép đứng tại chỗ ăn quân. Các loại hỏa khí trên mặt đất ăn quân tàu chiến cũng được phép đứng tại chỗ ăn quân, không phải thế chỗ. Máy bay có thể ăn quân đối phương rồi có thể trở lại vị trí xuất phát (bỏ bom) nếu cảm thấy thế chỗ không an toàn.
Quy tắc quân anh hùng
Quân nào có cơ hội trực tiếp chiếu Tư lệnh quân đối phương, buộc Tư lệnh phải chạy thì quân đó được phong quân anh hùng. Khoảng cách đi, ăn và điểm tính của quân anh hùng đều được cộng thêm một đoạn (10 điểm).
Ví dụ: Bộ binh thường chỉ đi và ăn quân đối phương một đoạn, khi được là quân anh hùng thì được ăn quân đối phương từ một đến hai đoạn. Xe tăng thường đi và ăn quân đối phương một đến hai đoạn, xe tăng anh hùng được đi và ăn quân đối phương thêm một đoạn là ba đoạn… Đã là quân anh hùng thì đương nhiên được đi cả nước đi chéo 45 độ. Máy bay anh hùng trở thành máy bay tàng hình, tha hồ diệt cao xạ và tên lửa phòng không đối phương mà không bị bắn rơi.
Bên phòng ngự, quân cuối cùng bảo vệ Tư lệnh, măc dù chưa có cơ hội chiếu tư lệnh đối phương cũng được phong anh hùng và được hưởng quy chế như trên. Vì vậy người chơi phải hết sức tỉnh táo với những quy định này.
Quy tắc tính điểm
- Căn cứ để tính điểm như sau:
- Bộ binh, công binh, cao xạ, dân quân “tóc dài”: 10 điểm.
- Xe tăng, tên lửa phòng không: 20 điểm.
- Pháo binh: 30 điểm.
- Máy bay: 40 điểm.
- Tàu chiến trên có tên lửa, cao xạ và pháo binh được cộng tiêu chuẩn của ba thứ vũ khí: cao xạ 10 điểm + pháo 30 điểm + tên lửa hải đối hải 40 điểm = 80 điểm.
Kết thúc ván cờ
Ván cờ kết thúc khi:
- Một trong 2 bên hết thời gian của lượt đi hoặc thời gian tổng
- Bên có số điểm nhiều hơn
- Quân không chiến của đối phương bị tiêu diệt toàn bộ
- Hải chiến của 1 bên bị tiêu diệt hoặc mất hết sức chiến đấu
- Xe tăng, bộ binh và pháo binh bị diệt toàn bộ hoặc không còn sức chiến đấu
- Tướng bị bắt hoặc bị truy bắt hết đường lui
Kinh nghiệm chơi cờ tư lệnh
Quá trình chơi Cờ tư lệnh, có thể rút ra cách đánh sao cho hiệu quả, ít mất quân mà vẫn giành thắng lợi. Qua một thời gian, khi đã chơi thành thạo, người chơi cờ có thể rút ra các nước chơi, các thế cờ tối ưu.
Chơi Cờ Tư lệnh, không bị gò bó về bố trí quân và phát huy tối đa mưu trí, sáng tạo, quyết đoán, rèn luyện tài tổ chức lực lượng giành chiến thắng.
Khi đã chơi thành thạo, người chơi chuyển lên chơi nâng cao. Trong cách chơi nâng cao, hai bên bí mật bố trí đội hình của mình. Khi bắt đầu chơi mới cùng lộ đội hình, buộc người chơi phải nhanh chóng xử trí mọi tình huống.
… Phải nhìn cho rộng suy cho kỹ
Kiên quyết không ngừng thế tấn công
… Lạc nước hai Xe đành bỏ phí
Gặp thời một Tốt cũng thành công….
… Tấn công phòng thủ không sơ hở
Đại tướng anh hùng mới xứng danh.